آینده بانکداری چگونه خواهد بود؟

به گزارش عاشق وب خراسان رضوی کارشناسان معتقدند، اگر بانکداری در شرایط کنونی به سمت دیجیتالی سازی پیش نرود، در آینده مانند کتاب فروشی هایی که با ظهور فروشگاه اینترنتی آمازون ناپدید شدند، از بین خواهند رفت.
تصور کنید که در مرکز شهر قدم می زنید و قهوه موردعلاقه خویش را سفارش می دهید و با استفاده از کارت اعتباری بهای آنرا پرداخت می کنید. شما در شرف نوشیدن نخستین جرعه نوشیدنی خود می باشید که از راه گوشی همراه خود پیامی از بانک دریافت می کنید که به شما اطلاع می دهد در ماه گذشته چه میزان برای خرید قهوه هزینه کرده اید، شما امکان دارد تابحال به این موردتوجه نکرده باشید. بعلاوه، پیامک بانک به شما گوشزد می کند، اگر هزینه خرید قهوه طی سال قبل را صرف سرمایه گذاری در بانک کرده بودید هم اکنون سود زیادی را پس انداز کرده بودید. سپس اعلان پیوند مستقیمی را برای تنظیم یک طرح سرمایه گذاری عرضه می دهد که می تواند با چند کلیک ساده در عرض چند دقیقه اجرا شود. کاربر نیازی به واردکردن اطلاعات اضافی ندارد، چونکه قبلا موارد لازم را تکمیل کرده است. همینطور بانک پیشنهاد می دهد هر زمان که باردیگر قهوه خریداری می کنید، یک پیام تذکر تنظیم کند تا در ایجاد عادت خوب به شما کمک نماید.
سناریوی فوق هم اکنون عملی نیست، بااین وجود پتانسیل دیجیتالی شدن بانکداری آینده، ازجمله استفاده از هوش مصنوعی و خودکارسازی فرایند بانکداری را بیان می کند. خیلی از افراد از انجام امور بانکی هیچ لذتی نمی برند و این کار را صرفاً ابزاری برای اهداف مختلف یعنی انجام معاملات و پرداخت از راه کارت اعتباری، گرفتن وام برای خرید خودروی جدید و غیره می دانند؛ اما دیجیتالی شدن این فرصت را برای بانک ها فراهم می آورد تا چاره هایی متناسب با نیازهای افراد عرضه کنند که بتواند کیفیت زندگی روزمره آنان را افزایش دهد. بانک هایی که برای عرضه چنین خدمات باکیفیت بالا سرمایه گذاری زودهنگام می کنند، پیشرو در این سیستم بوده و از مزیت قابل توجه خریدوفروش آن برخوردار خواهند بود.
دیجیتالی شدن بانکداری موضوعی بسیار حساس است. اغلب کاربران امکان دارد پیشرفت یک بانک در دیجیتالی شدن را ازنظر خوب بودن برنامه بانکداری تلفن همراه ارزیابی کنند. این مورد درواقع یک عنصر اصلی است اما لزوما بعنوان یک اپلیکیشن و یا توسعه رابط کاربری فرانت اند (frontend، قسمت قابل مشاهده وبسایت (نرم افزار) توسط کاربران را می گویند. فرانت اند کدهای غیرقابل فهم برای کاربران را در چارچوب ظاهری گرافیکی و بصری به آنان نمایش می دهد تا بتواند به سادگی از بخش های مختلف سایت استفاده کنند) جذاب نیست. به جهت اینکه کاربران بتوانند از مزایای کامل بهره مند شوند، باید با سیستم های بک اند (back-end، به بخشی از یک وبسایت یا نرم افزار می گویند که برای کاربران قابل مشاهده نیست. به عبارتی دیگر هسته و مغز یک سایت است که وظیفه کنترل منطق آنرا بر عهده دارد) مناسب ترکیب شود. در غیر این صورت عملکرد در وبسایت یا برنامه بسیار محدود و ناکارآمد باقی خواهد ماند. بنابراین است که مزایای بالقوه دیجیتالی شدن برای بانک ها بسیار گسترده است و خدمات متفاوتی از قبیل خصوصیت های مدیریت دارایی و مشاوره سرمایه گذاری روبو (پلتفرم سرمایه گذاری) می تواند به مشتریان عرضه شوند. در این حوزه قابلیت های پیشرفته تجزیه وتحلیل داده ها که قبلا توسط شرکتهای Big Tech برای تبلیغات متناسب استفاده شده است هم به صورت فزاینده ای برای اهداف فروش گسترده بسیار مهم هستند و متاسفانه اغلب برنامه های بانکی تابحال فقط بخشی از این خصوصیت ها را عرضه کرده اند.

در زمان قرنطینه افراد مجبور شدند برای دسترسی به حساب های خود و پرداخت هزینه ها از تلفن های همراه استفاده کنند. بر اساس نظرسنجی انجام شده توسط Deloitte با شرکت ۱۵۰۰ فرد که در سن کار هستند و در سوئیس زندگی می کنند، حدودا ۲۰ درصد از کل مشتریان خرده فروشی بانکی برای نخستین بار در زمان بحران حداقل از یک سرویس آنلاین بهره برده اند و فقط ۶ درصد افراد از خدمات آنلاین استفاده نکردند. لازم به ذکر است، افراد با درک بهتر از راحتی بانکداری از راه تلفن همراه، بعید است که به عادت های قدیمی خود بازگردند. با پذیرش گسترده امکانات پرداخت جدید مانند Apple Pay، حتی برای برداشت وجه نقد هم رفتن به شعبه غیرضروری خواهد بود. این روند بدون پول نقد به علت همه گیری بیماری کووید-۱۹ تسریع شده است چونکه افراد برای پیشگیری از آلوده شدن با ویروس کرونا از دست زدن به اسکناس ها و سکه ها اجتناب کردند.
چندین سال است که دیجیتالی سازی در رأس خیلی از فعالیتهای گروه های مدیریتی بانکهای جهانی قرارگرفته است. در ژوئن ۲۰۱۹ آنان انتظار داشتند که سرمایه گذاری در دیجیتالی سازی می تواند ۳تا ۵ درصد نسبت هزینه به درآمد را در پنج سال آینده بهبود بخشد. نتایج مقاله منتشرشده در نشریه اکونومیست در آوریل ۲۰۱۹، به نقل از مطالعه کارکنان بانک مرکزی اروپا نشان داد که سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و دیجیتال سازی یکی از عوامل اصلی موفقیت در آینده بانکداری همراه با تنوع جغرافیایی و کنترل دقیق هزینه ها خواهد بود. درعین حال، دیجیتالی شدن هم اکنون عامل مهمی در قیمت سهام بانک ها نیست. درواقع تا همین اواخر، دیجیتالی سازی هنوز در لیست اقدامات اغلب سرمایه گذاران به شکلی در سطح پایین قرارگرفته بود، چونکه مزایای چنین تغییر زیرساختی فقط در بلندمدت احساس می شد، درحالی که هزینه های فناوری اطلاعات هم اکنون به خط نهایی رسیده است. در عوض، سرمایه گذاران تمایل به حضور بانک ها دارند و با این روش برای کاهش هزینه ها بانک ها فاقد شعب مختلف می شوند. سرمایه گذاران همینطور نگران این هستند که بانک ها به علت علاقه زیاد برای پیشرفت سریع، امکان دارد مبالغ هنگفتی را به سمت پروژه های دیجیتال سوق دهند که البته چندان فکر نشده و صرفاً هدر دادن سرمایه است.
درعین حال، تهدید از جانب رقبای پیشرفته تر در زمینه دیجیتال و همینطور از جانب تازه واردان بازار مانند فین تک ها (fintech، یا فناوری مالی به معنای کاربرد نوآورانه فناوری در عرضه خدمات مالی) واقعی است اما اقدام نکردن برای دیجیتالی سازی هم قابل قبول نیست. بانک ها متوجه خواهند شد که اگر نتوانند خدمات خویش را به صورت دیجیتالی و سریع ارائه نمایند سرنوشتی مشابه کتاب فروشی ها بعد از ظهور آمازون خواهند داشت. در اروپا، دستورالعمل اصلاح شده خدمات پرداخت (PSD۲) که در سال ۲۰۱۸ اجرا شد، به شرکتهای شخص ثالث اجازه می دهد تا در صورت تایید مجوز به داده های حساب بانکی افراد دسترسی داشته باشند. درنتیجه، بدترین کابوس بانک ها این است که درنهایت به آسانی از معاملات با یک پردازنده رابط پیشرو خیلی خوب مانند گوگل بعنوان «جمع کننده حساب بانکی» که یک سیستم قدرتمند برای کاربر عرضه می دهد، از معاملات حذف شوند و بک اند بانک ها ارتباط مستقیم خود با مشتریان و همینطور دیگر خدمات اضافی مانند وام، مدیریت صندوق و بیمه را از دست می دهند.

این موارد دیجیتال سازی را به یک مبحث متعادل کننده بسیار چالش برانگیز تبدیل می کند. جایگزینی سیستم های قدیمی، بسیار پرهزینه و مملو از عدم اطمینان است. درعین حال، برداشتن گام های زیاد در جهت دیجیتالی شدن، به علت کند بودن می تواند بسیار خطرناک باشد. علاوه بر این، بانک ها نه تنها احتیاج به صرف مبالغ هنگفتی برای سیستم های جدید فناوری اطلاعات دارند، بلکه باید به صورت کامل مدلهای تجاری خویش را از نو بسازند. حتی مهم تر از همه و همینطور چالش برانگیزترین مورد این است که بانکداران باید ذهنیت و فرهنگ خویش را تغییر دهند، به صورتی که بانک می تواند به یک شرکت داده محور و مشتری محور تبدیل گردد و بعنوان یک شرکت به اصطلاح «سریع الانتقال» برای ترویج نوآوری و تغییر تلاش کند. در این راه بانک ها به صورت فزاینده ای نیاز دارند که خویش را به جای شرکتهای خدمات مالی، بعنوان شرکتهای فناوری ببینند. بررسی ها نشان داده است که درج مدیران بامهارت فناوری اطلاعات (IT) در تابلوهای بانکی، بخصوص افرادی که دریکی از شرکتهای بزرگ فناوری کارکرده اند، شانس موفقیت بانکی را بهبود می بخشند.
این مقاله با نقل قول جک ما، بنیان گذار بزرگترین پلتفرم تجارت الکترونیکی علی بابا (Alibaba) در جهان و همینطور یک شرکت بزرگ فن تک و پرداخت Ant Group که رقیب اصلی بانکهای چینی است، آخر می یابد: «فین تک از سیستم مالی اصلی استفاده می نماید و فناوری آنرا بهبود می بخشد. فن تک بازسازی سیستم با فناوری است. آنچه ما می خواهیم انجام دهیم حل مسأله عدم فراگیری است.»
هم اکنون بازیگران برجسته این صنعت فراتر از دیجیتالی شدن امور مالی فکر می کنند و متاسفانه بانکهای سنتی در حال انجام این موارد هستند.
منابع

LSE Blogs

Banco Santander

Which.co.uk