انتشار اخلاق اطلاعات و فضای مجازی

عاشق وب: کتاب مجموعه مقالات «اخلاق اطلاعات و فضای مجازی» نوشته رافائل کاپور و دیگران با گزینش و ترجمه محمد خندان (عضو هیات علمی دانشگاه تهران) منتشر گردید.
به گزارش عاشق وب به نقل از ایسنا، در معرفی این کتاب که توسط انتشارات سوره مهر پخش شده، می خوانیم: «این کتاب مشتمل بر مقالاتی است که توسط چهره های شاخص اخلاق اطلاعات مانند رافائل کاپورو، لوچانو فلوریدی، هرمان تاوانی و سوراج هونگلاداروم نوشته شده اند و به تحلیل مسائل اخلاقی مربوط به تکنولوژی اطلاعات و فضای مجازی می پردازند. گرچه همه این مقالات به لحاظ زاویه دید و عمق تحلیل های شان در یک سطح نیستند، اما مکمل و متمم یکدیگر محسوب می شوند و هر یک جنبه ای از فضای مجازی را با بهره گیری از مفاهیم مطرح در اخلاق اطلاعات مورد مطالعه قرار می دهند.

در گزینش مقالات تلاش شده هم مباحث نظری پوشش داده شوند و هم مسائل عملی و کاربردی مورد توجه قرار گیرند. بر این اساس کتاب با دو مقاله دایرهالمعارفی از رافائل کاپورو شروع می شود که به ترتیب کلیات اخلاق اطلاعات و اخلاق دیجیتال را معرفی می کنند، سپس با مقالاتی که صبغه نظری و فلسفی پررنگ تری دارند ادامه می یابد، و در نهایت با مقالات کوتاهی که به بررسی تعدادی از مسائل انضمامی می پردازند خاتمه پیدا می کند.

با وجود تنوع و تکثری که در مضامین مقالات این مجموعه به چشم می خورد، می توان مضمونی اساسی را مشاهده کرد که کم وبیش در بیشتر قریب به اتفاق آنها به نحوی تکرار شده است و آن، تاکید بر نسبت اخلاق با سیاق فرهنگی-اجتماعی زندگی مردم و به عبارتی با زیست جهانِ آن هاست. بیشتر نویسندگان این مجموعه به اخلاق اطلاعات نگاه فردانگارانه ندارند، بلکه می کوشند بین اخلاق و جهانِ زندگی مردمان نسبت برقرار کنند. به عبارت دیگر، بیشتر مقالات این مجموعه نگاهی اکولوژیک (مأخوذ از ایکوس یونانی به مفهوم «خانه» و «مسکن») به اخلاق اطلاعات دارند. ورای نحوه رفتار درستِ فردی، اخلاق به نحوه سکناگزیدنِ جمعیِ ما در جهان راجع است و الان بخش قابل توجهی از زیست جهانِ مردم به قلمرو فضای مجازی متعلق می باشد. ما به نحوی از انحاء در جهان مجازی سکنا می گزینیم و اخلاق اطلاعات می خواهد طریقه درست و نیکوی این سکناگزینیِ مجازی را به ما بیاموزد.
فضای مجازی به وضوح استعاره ای مکانی است که از سکونت انسان در فضایی متفاوت و جدید خبر می دهد. حالا بخش عمده ای از تجربه وجودیِ ما در جهان مجازی رقم می خورد. بدین اعتبار، تفکر در باب فضای مجازی، تفکر درباره «سکونت گاه» است. سکونت گاه طرحی است که انسان در پاسخ به ندای هستی درمی اندازد و ما حالا با «طرح اندازی دیجیتالیِ هستی» مواجه ایم.
رابطه اخلاق اطلاعات و فضای مجازی از همین نقطه شروع می شود. ما بیش از هر زمان نیازمندیم مسائل اخلاقی ای را که تحت تأثیر فضای مجازی به آنها گرفتار شده ایم در پرتو تفکر به «سکونت گاه» به اندیشه درآوریم، برای اینکه به تعبیر هایدگر «موافق با معنای بنیادی واژه اِتوس، واژه اخلاق باید نشان دهد که این رشته به سکونت گاه می اندیشد». با این رویکرد هستی شناسانه اکولوژیک است که وضع قاعده و قانون برای فضای مجازی، به مفهوم حقیقی کلمه وضع «ناموس» خواهد بود، نه فقط معرکه گیریِ ایدئولوژیک برای تحکم و تسلط بر زندگی مردم.
انسان با این التزام است که اخلاقِ سکناگزیدن در سکونت گاهش را می یابد و به شیوه نیک و درست در آن رفتار می کند. اندیشیدن به سکونت گاه و قوامِ تاریخی آن، رسالتِ اصیلِ اخلاق اطلاعات در عصر فضای مجازی است.»

منبع: عاشق وب