در صورت اجرای طرح صیانت ذره بین مقرر است جایگزین گوگل باشد؟

با ادامه پروسه بررسی طرح صیانت از کاربران فضای مجازی در مجلس،  این سوال در ذهن کاربران به وجود آمده که آیا مقرر است جویشگرهای ایرانی جایگزین گوگل شوند؟
به گزارش عاشق وب به نقل از ایسنا، این روزها یکی از جنجالی ترین اخبار در زمینه ارتباطات و فناوری اطلاعات، طرح صیانت است که نگرانی هایی را در بین کاربران اینترنتی به وجود آورده. این طرح که قبل از این با عنوان «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیامرسان های اجتماعی» مطرح بود و الان با تغییر عنوان به «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» و تغییرات ماهوی دیگری روبه رو شده، موافقان و مخالفانی دارد که در طول این مدت به بیان نظرات خود پرداختند. با این وجود، درنهایت نمایندگان موافق این طرح در مجلس شورای اسلامی به بررسی این طرح براساس اصل ۸۵ قانون اساسی رای دادند.
در نسخه ۲۶ تیرماه از پیش نویس طرح آمده است: خدمات پایه کاربردی خارجی که قبل از تصویب این قانون با تشخیص کمیسیون از مصادیق خدمات پایه کاربردی اثرگذار بوده اند، موظفند ظرف چهار ماه بعد از لازم الاجرا شدن این قانون، نسبت به انجام تعهدات مندرج در ماده ۱۲ اقدام نمایند. در ماده ۱۲ آمده که عرضه و فعالیت خدمات پایه کاربردی در فضای مجازی منوط به رعایت قوانین کشور است. این شرایط شامل ثبت در درگاه خدمات پایه کاربردی؛ گرفتن مجوز فعالیت خدمات اثرگذار پایه کاربردی داخلی و خارجی می شود و عرضه و فعالیت خدمات پایه کاربردی خارجی اثرگذار مستلزم معرفی نماینده قانونی و پذیرش تعهدات ابلاغی کمیسیون است.
در غیر این صورت، اعمال بند “ج” این ماده ۲۸ (یعنی مسدودسازی) برای آنها تا زمان تامین جایگزین مناسب داخلی یا خارجی (با تشخیص کمیسیون) یا یک سال بعد از لازم الاجرا شدن این قانون لازم نیست. در صورت عدم انجام تعهدات توسط خدمات پایه کاربردی مزبور در زمان معین شده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است ظرف مدت هشت ماه نسبت به ایجاد خدمات پایه کاربردی جایگزین برای آنها اقدام نماید.
در این سال ها همیشه در پشتیبانی از تولید موتورهای جست وجو عنوان شده که این جویشگرهای بومی با هدف پر کردن جای گوگل و یاهو راه اندازی نمی گردد و جویشگرهای بومی هدف دیگری را دنبال می کنند که پاسخگویی به نیازهای کاربران بومی است، با این وجود، در ماده ۲۸ نسخه ای جدیدتر از پیش نویس طرح موسوم به صیانت که بصورت غیررسمی در فضای مجازی منتشر شده و البته هنوز تایید نشده، آمده که پلت فرم هایی که حالا وجود دارند، نیز مشمول این طرح می شوند و در این بخش صراحتا از گوگل نام برده شده است.

در شرایطی که موتورهای جست وجوی همچون یوز و پارسی جو که در سالهای قبل راه افتاده بودند، در مدت ۱۰ روزه قطعی اینترنت جهانی در آبان سال ۱۳۹۸، با قطع گوگل و افزایش ناگهانی حدودا ۲۰۰ برابری کاربران، این جویشگرهای بومی نتوانستند پاسخگوی این خیل عظیم باشند. حالا مدتی است جویشگر ذره بین شروع به کار کرده است و این روزها برایش تبلیغات زیادی می شود، هرچند هنوز بصورت جدی مورد ارزیابی قرار نگرفته و معین نیست در وضعیت مشابه چه عملکردی داشته باشد.
بااینکه مسدودسازی گوگل همچنان از طرف موافقان طرح صیانت انکار می شود، باید دید موتورهای جست وجو در ایران، بنا به تشخیص کمیسیون عالی تنظیم مقرراتی که در طرح آمده، می توانند بعنوان جایگزین گوگل مطرح شوند؟ در آن صورت، آیا گوگل ملزم به رعایت قوانین کشور و دریافت مجوز خواهد بود و اگرنه مسدود خواهد شد؟ اینها سوالاتی است که این روزها برای کاربران به وجود آمده و تفسیرپذیر بودن بندهای این طرح به اذعان مخالفان، پاسخگویی به این سوالات را دشوارتر کرده است.