تأثیر امیدبخش داروی زخم معده در درمان کووید-۱۹!

به گزارش عاشق وب پژوهشگران آمریکایی در بررسی جدید خود دریافته اند که شاید یک داروی زخم معده بتواند در درمان کووید-۱۹ موثر باشد.
به گزارش عاشق وب به نقل از ایسنا و به نقل از وبسایت رسمی دانشگاه ویرجینیا، پزشکان ووهان در ایام ابتدایی همه گیری کووید-۱۹ متوجه مورد عجیبی شدند. آنها دریافتند خیلی از بیماران مسنی که از کروناویروس جان سالم به در برده اند، فقیر هستند. این مورد از نظر جمعیت شناسی، دقیقا همان چیزی نیست که انتظار می رود هنگام بروز بحران در حوزه سلامت پیش بیاید.
بررسی سوابق پزشکی بازماندگان نشان داد که تعداد قابل توجهی از آنها، از زخم معده رنج می برند و از داروی ارزان قیمتی معروف به “فاموتیدین”(Famotidine) استفاده می نمایند. بیماران ثروتمند ترجیح می دادند که داروی پرهزینه تر “امپرازول”(Omeprazole) را مصرف کنند.
“فیل بورن”(Phil Bourne)، استاد مهندسی پزشکی “دانشگاه ویرجینیا”(UVA) اظهار داشت: خیلی از پژوهش های پزشکی، این گونه آغاز می شوند. اغلب پدیده ای وجود دارد که پزشکان آنرا گزارش می دهند یا در مقاله ای خاص به آن اشاره شده است و این یک سرنخ را عرضه می کند.
وی ادامه داد: دانشمندان معمولاً برای پی بردن به این که آیا یک دارو در درمان یک بیماری خاص موثر است یا خیر، آزمایش های بالینی آینده نگر را انجام می دهند اما این روش پرهزینه ای است و سال ها زمان می برد. هنگام رو به رو شدن با همه گیری جهانی، بررسی گزینه های دیگر مفید است.
در این هنگام، کار دانشمندان علم داده ها شروع می شود. بورن و “کامرون مورا”(Cameron Mura)، دانشمند دانشگاه ویرجینیا با همراهی یک گروه بین المللی از پژوهشگران، اطلاعات پایگاه داده ای که سوابق پزشکی میلیونها بیمار کووید-۱۹ ساکن ۳۰ کشور متعدد را در بر داشت، تجزیه و تحلیل کردند. پژوهشگران، تعداد این افراد را به حدود ۲۲ هزار نفر رساندند که بزرگترین نمونه جهت بررسی فاموتیدین و کووید-۱۹ تا به امروز به حساب می آید.
بورن اظهار داشت: قدرت سوابق الکترونیکی سلامت که هنوز به صورت کامل بعنوان یک ابزار پژوهشی مورد استفاده قرار نگرفته، این است که همه اطلاعاتی را که می توانید به دست آورید، به صورت ناگهانی دریافت می کنید تا ببینید آیا آنچه تعیین کرده اید، مبنایی دارد یا خیر.
این پژوهش نشان داد که داده ها از یافته های سایر پژوهشها که در مقیاس کوچکتر انجام شده اند، پشتیبانی می کند. به نظر می آید فاموتیدین در دوزهای بالا بخصوص هنگامی که با آسپرین ترکیب شود، شانس زنده ماندن بیماران مبتلا به کووید-۱۹ را زیاد می کند. همینطور به نظر می آید که این دارو مانعی برای شدت پیشرفت بیماری به حساب می آید و باعث می شود بیماران کمتر به شرایطی برسند که به لوله گذاری یا ونتیلاتور نیاز دارد.
چالش بعدی، فهمیدن دلیل این مورد بود. پژوهشگران، تلاشهای گسترده ای را برای تجزیه و تحلیل های پزشکی از این دست انجام می دهند. آنها اطلاعات موجود را بررسی می کنند و اصول بیوشیمیایی و مولکولی را به کار می برند تا نظریه ای منسجم عرضه کنند که به آشکار شدن الگوهای مقیاس جمعیتی آنها کمک می نماید.
مورا این کار را “بافتن داستان” برپایه داده ها می نامد. او باید روی گروه های بزرگی از مردم کار می کرد و نتیجه گیری های احتمالی را در مورد آنچه که در مقیاس کاملا متفاوت اتفاق می افتد، عرضه می داد.
یکی از خطرناک ترین پدیده هایی که کووید-۱۹ می تواند در بدن ایجاد نماید، پدیده ای معروف به “طوفان سیتوکین”(cytokine storm) است. سیستم ایمنی بدن هنگام بروز بیماری، پروتئین های التهابی معروف به سیتوکین ها را آزاد می کند که به سلول های ایمنی می گویند چگونه به مقابله با عفونت بپردازد اما در بیماری های شدیدتر، تولید سیتوکین می تواند از کنترل بیرون برود و نامنظم گردد.
مورا اظهار داشت: سیستم ایمنی بدن اساسا گرفتار مشکل می شود و حمله به چیزهایی مانند بافت سالم ریه را آغاز می کند چونکه امیدی به از بین بردن ویروس مهاجم ندارد. میتوان اظهار داشت که بدن در شرایطی که یک مگس کش کافی است، از چکش در مقابل عامل بیماری زا استفاده می نماید.
نظریه پژوهشگران این است که فاموتیدین می تواند این واکنش را سرکوب کند. باآنکه این دارو با هدف متوقف کردن اسید معده ساخته شده است اما مانند سایر داروها می تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد. به قول مورا و همکارانش، طوفان سیتوکین، یکی از این عوارض است.
مورا افزود: امکان دارد فاموتیدین، اثر مفید خارج از هدف به همراه داشته باشد. ما عوارض جانبی را به صورت کلی یک مبحث بد می دانیم اما در بعضی موارد میتوان از آنها برای درمان سایر بیماری ها استفاده نمود. این احتمال وجود دارد که فاموتیدین در آینده، باردیگر با این روش مورد استفاده قرار بگیرد.
در هر حال، یافته های این گروه پژوهشی هنوز قطعی نیست. سایر پژوهش ها، تصویری متناقض با آنچه فاموتیدین می تواند برای بیماران مبتلا به کووید-۱۹ انجام دهد، عرضه کرده اند. بعضی از آنها نشان داده اند که فاموتیدین اثر خنثی دارد و حتی یکی از پژوهشها نشان داده است که امکان دارد این دارو مضر باشد. مورا، بورن و همکارانشان به تازگی مروری بر پژوهش های موجود در این حوزه منتشر نموده اند که با پیشنهاداتی برای عرضه یک چارچوب همراه می باشد تا به آشتی دادن گزارش های متناقض کمک نماید.
با این حال، پژوهشگران با تمرکز منحصر به فرد بر ترکیب فاموتیدین و آسپیرین و نمونه فوق العاده بزرگ آن، درمانی کم هزینه و ایمن عرضه کرده اند که تجویز آن برای پزشکان ساده است. این پژوهش در بحبوحه بحران بین المللی سلامت، زمینه مهمی را برای پژوهش بیشتر فراهم نموده است.
این پژوهش، در مجله “Signal Transduction & Targeted Therapy” به چاپ رسید.