روش های جدیدی برای درمان شایع ترین اختلال در چرخه اوره

عاشق وب: پژوهشگران سوئیسی تلاش می کنند روش های جدیدی را برای درمان شایع ترین اختلال در چرخه اوره عرضه کنند.
به گزارش عاشق وب به نقل از ایسنا و به نقل از وب سایت رسمی “دانشگاه برن”(University of Bern) سوئیس، چرخه اوره، مسئول حذف ضایعات حاوی نیتروژن ناشی از تجزیه پروتئین در ارگانیسم است. اگر آنزیم “OTC” در این چرخه وجود نداشته باشد، تجمع آمونیاک تا سطوح سمی افزایش می یابد. کمبود OTC، شایع ترین اختلال در چرخه اوره بشمار می رود و تا حالا با دارو قابل درمان نبوده است.
ژن OTC، روی کروموزوم X قرار دارد. این بدان معناست که نشانه های اختلال بطور معمول در نوزادان دختر، ضعیف تر است. از طرف دیگر، در نوزادان پسر که یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y دارند، کمبود ژن OTC تأثیر شایان توجهی دارد. در پسران نوزاد، سمی بودن آمونیاک ناشی از کمبود OTC، اغلب کشنده است. گروه پژوهشی دانشگاه برن به دنبال راه هایی جهت بررسی داروها در مقابل کمبود OTC در آزمایشگاه بودند.

مدل ابتدایی
این گروه پژوهشی ابتدا طی فرآیندی دقیق، سلول های کبد را از بافت پوست بیماران تولید کردند. این کار بدین صورت بود که ابتدا، یک نمونه بافت از پوست بیماران مبتلا به کمبود OTC و همین طور از یک گروه شامل افراد سالم گرفته شد. نمونه ها طی یک پروسه پیچیده، به شکلی تغییر یافتند که مانند سلول های بنیادی عمل کنند. این پروسه مهندسی، توسط “شینیا یاماناکا”(Shin’ya Yamanaka) توسعه داده شد و جایزه نوبل پزشکی سال ۲۰۱۲ را برای او به ارمغان آورد.
دکتر “الکساندر لامل”(Alexander Lämmle)، از پژوهشگران این پروژه اظهار داشت: ما با بهره گیری از فناوری سلول های بنیادی القایی، موفق شدیم نوعی از سلول های کبد را تولید نماییم که تا حد زیادی مانند سلول های کبد به دست آمده از بیماران عمل می کنند. ما دریافتیم که سلول های کبد القایی، اوره کمتری را نسبت به سلول های واقعی و سالم کبد دفع می کنند. این موضوع، مستقل از این است که آنها از افراد سالم به دست آمده اند یا افراد بیمار.
پژوهشگران توانستند دلیل این رفتار را مشخص کنند. سلول های بنیادی مهندسی شده، با کمبود “آکواپورین ۹”(Aquaporin 9) روبرو بودند که یک پروتئین حامل در غشای سلولی است. دلیل این کمبود، نابالغ بودن سلول های مصنوعی کبد است.

کلیدی برای عملکرد سلول مصنوعی کبد
آکواپورین ها، انتقال آب و برخی مواد را بوسیله غشای سلولی سازمان دهی می کنند. آکواپورین ۹ مسئول انتقال اوره است. پژوهشگران در مرحله بعد، فرآیندی را توسعه دادند که طی آن، تشکیل آکواپورین ۹ در سلول های بنیادی القا شد. در نتیجه، سلول های کبد تولید شده با فناوری، رفتار خودرا تغییر دادند. آنها مانند سلول های سالم توانستند آمونیاک را به اوره تجزیه کنند و به دفع اوره بپردازند. این کار، زمینه را برای آزمایش عملکرد سلول های مصنوعی کبد فراهم می آورد.

آزمایش عوامل درمانی
کمبود OTC با این واقعیت مشخص می شود که ساختارهای پیچیده پروتئین OTC به درستی عمل نمی کنند. آنها مانند خیلی از پروتئین های بزرگ تر، به عوامل کمک کننده برای جمع شدن و عملکرد مناسب نیاز دارند.
دکتر “یوهانس هابرله”(Johannes Häberle)، از پژوهشگران این پروژه اظهار داشت: پروتئین های موسوم به “شپرون”(Chaperone) اطمینان حاصل می کنند که مولکول های آنزیم به درستی تا می شوند و آماده سازی آنزیم جهت استفاده یا تنظیم مجدد به درستی صورت می گیرد. این مدل آزمایشی جدید هم اکنون برای افراد مبتلا به کمبود OTC استفاده می شود تا اطلاعات بیشتری را در مورد کمبود OTC و درمان های احتمالی آن ارائه کند.
این پژوهش، در مجله “Hepatology” به چاپ رسید.

منبع: عاشق وب