آذر ۴, ۱۴۰۳

عاشق وب

سایتی برای دوستداران وب. اخبار روز فناوری اطلاعات را در سایت عاشق وب دنبال کنید

آژیر قرمز برای کیفیت اینترنت ایران

Rate this post

عاشق وب: «زنگ خطر اینترنت در ایران به صدا درآمده است و این موضوعی است که مسئولان نمی توانند آنرا نادیده بگیرند. این در حالیست که بنظر می رسد حتی در صورت برنامه ریزی صحیح برای آینده و سرمایه گذاری درست، وضعیت کیفیت اینترنت در کوتاه مدت حتی بدتر هم خواهد شد و دلیل این مساله همان نیاز و استفاده مردم است که به وضوح و به سرعت درحال افزایش است.»

به گزارش عاشق وب به نقل از ایسنا، روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: «اینترنت در ایران حال و روز خوبی ندارد. نارضایتی مداوم و مکرر کاربران بسادگی می تواند درستی این گزاره را تایید کند. حتی رونمایی از طرح توسعه فیبر نوری منازل و کسب وکارها در نیمه هفته جاری هم نتوانست چندان صدای اعتراض به کیفیت پایین اینترنت را خاموش کند. درست در روزی که وزیر ارتباطات از راه اندازی ۵۰۰ هزار پورت فیبر نوری پرسرعت خبر داد، روزنامه جمهوری اسلامی با تیتر «سرعت ایران هم رده افغانستان شد»، به انتقاد از وضعیت توسعه اینترنت در ایران پرداخت.

انتشار این گزارش حواشی مختلفی را به دنبال داشت و البته واکنش مسئولان وزارت ارتباطات را هم برانگیخت. افت شدید سرعت اینترنت در ماه های اخیر و همزمانی آن با مطرح شدن طرح صیانت از کاربران در مجلس، روند معناداری برای کاربران پیدا کرده است. این اتفاقات در حالی رخ می دهند که یکی از نمایندگان مجلس در اوایل هفته جاری از تصویب طرح صیانت در هفته آتی آگاهی داد.

معضل اینترنت ثابت

در حالی انتقاد از سرعت و کیفیت اینترنت ادامه دارد که این مساله دلیلهای مختلفی را در پس خود دارد؛ از نادیده گرفتن گسترش زیرساخت ها گرفته تا ایجاد بازار انحصاری در بخش اینترنت ثابت که موجب شد وزنه تقاضا به تدریج به سمت اینترنت موبایل برود. برخی از مسئولان وزارت ارتباطات هم این مساله را تایید نموده اند و در حقیقت بنا بر این است که وزارت ارتباطات در دولت جدید سیاست خودرا برمبنای توسعه فیبر نوری در داخل شهرها تعریف کرد تا بدین سان با گسترش زیرساخت های لازم برای افزایش کیفیت اینترنت ثابت، بتواند عرضه اینترنت در کشور را تا حدودی به تعادل برساند.

در همین راستا روز دوشنبه گذشته وزیر ارتباطات از طرح ملی توسعه فیبر نوری منازل و کسب وکارها رونمایی نمود و در همان شروع کار ۵۰۰ هزار پورت فیبر نوری پرسرعت راه اندازی شدند. وزیر ارتباطات قبل از این گفته بود که فیبر نوری باید به ۲۰ میلیون خانه و کسب وکار برود تا با اجرای تدریجی این پروژه، مردم سرعت های چند دَه و حتی صد مگابیت برثانیه را تجربه کنند. عیسی زارع پور در حساب اینستاگرام خود درباره این مراسم نوشت: «در مراسم شروع واگذاری پورت های پرسرعت فیبر نوری در دو شهر مقدس مشهد و قم، تست سرعت انجام شد که در مشهد نتیجه بیش از ۵۰۰ مگابیت برثانیه و در قم نزدیک به یک گیگابیت برثانیه بود که مایه خوشی است.»

او با اشاره به اینکه با تکنولوژی فیبر نوری دیگر محدودیت سرعت مفهومی نخواهد داشت و بستر شبکه برای انواع خدمات مورد نیاز مردم آماده خواهد شد، اضافه کرد: «هر چند در ارتباطات همیشه وضعیت به نسبت بهتری داریم. تا اختتام دولت سیزدهم ۲۰ میلیون پورت مبتنی بر فیبر نوری در سراسر کشور راه اندازی خواهد شد و به زودی کار اجرائی فیبر نوری خانگی در همه شهرها شروع می شود. هموطنان می توانند پیشرفت این پروژه و وضعیت آن در استان خودرا بوسیله سایت www.iranfttx.ir دنبال کنند و با واردکردن کد پستی محل سکونت خود از زمان تقریبی فعال شدن این پروژه در محله خود باخبر شوند.»

با این اوصاف مسئولان وزارت ارتباطات خود بر وضعیت نامناسب اینترنت ثابت در ایران صحه گذاشته اند. صادق عباسی شاهکوه، معاون وزیر ارتباطات، در حاشیه این مراسم با تایید اینکه در زمینه اینترنت ثابت عقب ماندگی داریم، اظهار داشت: «همان طور که در سایت اسپیدتست هم نشان داده شده، بااینکه سرعت دانلود و آپلود حوزه موبایل به میانگین جهانی نزدیک است اما سرعت اینترنت ثابت در ایران واقعا نامناسب است. حتما نیاز داریم که شبکه فیبر نوری را توسعه دهیم، چون این شبکه هم منجر به توسعه ارتباطات ثابت می شود و هم کیفیت شبکه ارتباطی سیار را ارتقا می دهد. همین طور توسعه ۵G وابستگی زیادی به راه اندازی شبکه فیبر نوری دارد و کیفیت ارتباطات ۴G نیز با فیبر نوری بیشتر می شود.»

او به مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات اشاره نمود و اظهار داشت: «طبق مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات، بالای ۵۰درصد خدمات فیبر نوری باید سرعت بالای ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه را عرضه کنند. برای برنامه ریزی در این پروژه باید به اقتصادی بودن برنامه و خدمات رسانی به همه مردم توجه گردد. تا امروز یک میلیون و ۳۴۷ هزار پورت منصوبه فیبر نوری در کشور وجود دارد که از این تعداد ۲۶۰ هزار پورت VDSL است. انتظار می رود در سال ۱۴۰۱ این تعداد افزایش شایان توجهی داشته و پنج میلیون پورت فیبر نوری واگذار شود.»

عباسی شاهکوه رشد تولید ناخالص داخلی، کاهش شکاف دیجیتالی، توسعه کالاها، افزایش کیفیت تجربه کاربران، کاهش هزینه انرژی، اشتغال زایی و افزایش کیفیت اینترنت را از مزایای توسعه شبکه فیبر نوری برشمرد.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی هم در حاشیه این مراسم بر لزوم توسعه شبکه ثابت پیش و بیش از سیستم تلفن سیار تاکید و به موضوع انحصار در این بخش اشاره نمود. ابوالحسن فیروزآبادی با اشاره به حل موانع ایجادکننده انحصار در کشور اظهار داشت: «موانع شبه انحصاری در کشور باید حل شود. علاوه بر این لازم است شکاف پهنای باند بین استانی و انحصار در سهم شرکت های خصوصی و مخابراتی کشور برطرف و شرکت مخابرات ایران نیز باید تقویت شود.»

یک تیتر جنجالی

درست در همان روزی که مسئولان وزارت ارتباطات با شروع به کار ۵۰۰هزار پورت فیبر نوری، نوید بهبود کیفیت و سرعت اینترنت در آینده ای نه چندان دور را می دادند، تیتر یکی از گزارش های روزنامه جمهوری اسلامی جنجال ساز شد. این روزنامه با اشاره به تیتر «سرعت اینترنت ایران هم رده افغانستان شد!» که یکی از پایگاه های خبری برگزیده است، نوشت: «این تیتر در حقیقت انتقادی از وضعیت اینترنت کشور است؛ مساله ای که هر روز روانفرساتر هم می شود. گفته می شود، ایران در رده بندی جهانی کشورها از نظر سرعت دانلود اینترنت همراه هفت پله پایین آمد و به رده ۷۹ رسید. یعنی جنگ اعصاب، هفت پله بالاتر رفته است از قبل. قیمت ها هم نه فقط پایین نیامده که بالا رفته و باز هم خواهد رفت، چون زارع پور، وزیر ارتباطات، گفته سال آینده قیمت را بالا خواهند برد! وضعیت اینترنت در ایران مثل صنعت خودرو است. همان که هر روز کیفیتش کمتر می شود و قیمتش بالاتر می رود و باز هم از عالم و آدم طلبکارند. افغانستان اگر در سیطره طالبان، اینترنتش سرعت ندارد، وضعیت خودروهایش به حدی است که برای ما حسرت انگیز می شود اما وضعیت خودرو های ما دقیقا شانه به شانه اینترنت است و ما در قیاس با همسایه دو به یک باخته ایم!»

این موضوع حواشی و بازخوردهای گسترده ای در شبکه های اجتماعی داشت و در نهایت مسئولان وزارت ارتباطات را به واکنش برانگیخت. عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات، در واکنش به این گزارش، آنرا تکذیب نمود و اظهار داشت: «بر اساس آمار سایت اسپیدتست، ایران ۱۰۰ پله از نظر سرعت اینترنت از افغانستان جلوتر است و اینکه سرعت اینترنت ما با افغانستان برابری می کند را تکذیب می کنم.»

او با اشاره به اینکه رتبه افغانستان ۱۸۳ و ما ۷۷ هستیم، اظهار داشت: برمبنای آماری که سایت مورد استناد این ادعا منتشر نموده، ما ۱۰۰ پله از افغانستان بالاتر هستیم. برخی ها این روزها به دروغ گویی و برچسب زنی عادت کرده اند و این خبر نادرست نیز در فضای مجازی به شکل گسترده انتشار یافته است. سرعت اینترنت در افغانستان ۱/۷ مگابیت بر ثانیه است و سرعت ما در اینترنت همراه میانگین ۲۴ مگابیت بر ثانیه است که نسبت به میانگین جهانی (۲۹ مگابیت بر ثانیه) عدد بدی نیست.»

با این همه نگاهی به لیست جدید سایت اسپیدتست که متوسط سرعت اینترنت در جهان را تا ماه دسامبر سال قبل میلادی بررسی نموده است، نشان میدهد که ظاهرا ادعای مطرح شده در گزارش روزنامه جمهوری اسلامی و همین طور ادعای وزیر ارتباطات برای رد این گزارش، هر دو با واقعیت فاصله دارند.

در لیست منتشرشده توسط سایت اسپیدتست از رتبه بندی کشورهای جهان از نظر سرعت اینترنت موبایل، ایران با هفت پله سقوط در جایگاه هفتادوهفتم قرار گرفته است. در این لیست، افغانستان با یک رتبه صعود به رده صد و سی وهفتم رسیده است. با این اوصاف جایگاه ایران و افغانستان در اینترنت موبایل یکسان نیست. از طرف دیگر فاصله آنها هم ۶۰ رتبه است و نه ۱۰۰ رتبه. گزارش اسپیدتست نشان میدهد متوسط سرعت دانلود با اینترنت موبایل در جهان ۲۹/۵۵ مگابیت برثانیه بوده و این سرعت در ایران و افغانستان به ترتیب برابر است با ۰۳/ ۲۴ و ۲۴/ ۵ مگابیت بر ثانیه. در لیست این سایت از رتبه بندی کشورهای جهان از نظر اینترنت ثابت هم ایران با یک رتبه سقوط به جایگاه صدوچهل وسوم و افغانستان با سه رتبه صعود به انتهای لیست و جایگاه صدوهفتادوهشتم رسیده اند. گزارش اسپیدتست نشان میدهد که متوسط سرعت دانلود با اینترنت ثابت در جهان ۷۵/ ۵۹ مگابیت بر ثانیه بوده و این سرعت در ایران و افغانستان به ترتیب برابر است با ۹۲/ ۹ و ۷۰/ ۱ مگابیت بر ثانیه.

چشم انداز مبهم

انتقادها و اعتراض ها به کیفیت و سرعت اینترنت در ایران در حالی بالا گرفته است که موضوع طرح صیانت و حواشی آن هم نگرانی های مردم و کسب وکارها را تا حد قابل توجهی افزایش داده است. در حقیقت طرح های سختگیرانه ای مانند طرح صیانت و فیلترینگ، مردم را به شدت نسبت به سیاست های دولتی در حوزه توسعه اینترنت بدبین کرده است. تا جایی که خیلی از کاربران قطعی های مکرر اخیر و افت کیفیت اینترنت را به استقبال از تصویب طرح صیانت تعبیر می کنند. در حقیقت این نگرانی ها و انتقادها به روند توسعه اینترنت در ایران مربوط است.

یک کارشناس در گفت و گو با دنیای اقتصاد در این مورد اظهار داشت: «نکته اول در این مورد آنست که میزان پهنای باند اینترنت بنا بر سیاست های حاکمیتی متناسب با نیاز کشور رشد نکرده یا متوقف مانده است. در صورتیکه نیازها و مصرف پهنای باند به سرعت درحال افزایش است. این مساله سبب شده به ویژه طی چند ماه اخیر میزان اختلالات شبکه به شکل قابل توجهی افزایش یابد و طی روزهای اخیر هم به اوج خود برسد. نکته دیگر این است که برخی دست اندرکاران و سیاستگذاران تصور می کنند با توسعه شبکه ملی اطلاعات نیاز به پهنای باند کاهش پیدا می کند و با ایجاد دوقطبی پهنای باند داخلی و خارجی عملا بر این پیچیدگی اضافه کرده اند. تصور این گروه این است که شبکه ملی اطلاعات یک شبکه مستقل از اینترنت است که در صورت راه اندازی، تمام نیازهای کاربران را می تواند جوابگو باشد. همین تعبیر از شبکه ملی اطلاعات موجب عدم توجه به رشد نیاز پهنای باند اینترنت شده و حتی در سالهای اخیر شاهد برخوردهایی از سمت نمایندگان مجلس یا نهادهایی مثل شورای فضای مجازی با مقامات دولت های پیشین به خاطر توسعه پهنای باند اینترنت بوده ایم.»

به طور کلی کارشناسان معتقدند که قسمتی از این مشکلات ناشی از کاهش دستوری پهنای باند شبکه های اجتماعی است که البته این بحث در طرح صیانت هم به شکل صریحی مطرح شده و بسیاری تصور می کنند مجری ارتباطات کشور به استقبال آن رفته است.

از طرفی قسمتی از مشکلات هم ناشی از عدم سرمایه گذاری در زیرساخت های اینترنت در سالهای اخیر است. عمده پهنای باند موجود کشور اکنون بوسیله موبایل انجام می شود و سرمایه گذاری در زمینه نسل های جدید موبایل به دلایلی چون تحریم و… در سالهای اخیر عملا متوقف شده است. شاهد آن هستیم که خیلی از کشورهای منطقه هم اکنون نسل پنجم را راه اندازی کرده اند اما در ایران هنوز در فاز آزمایشی است. از طرف دیگر سیاستگذاران در سالهای اخیر با تنظیم گری نامناسب، اپراتورهای موبایل را به بزرگ ترین بازیگران صنعت تبدیل نموده اند و اینترنت خانگی کاملا کند و بی استفاده شده است. اپراتورهای موجود اینترنت ثابت هم عملا به تدریج از چرخه رقابت در این حوزه خارج می شوند.

دغدغه ها و نگرانی های مربوط به اینترنت حالا با بیان این خبر که طرح صیانت در هفته آتی تصویب می شود، شکل جدی تری به خودشان گرفته اند. روز یکشنبه گذشته احمدحسین فلاحی، نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس، اعلام نمود که قانون پشتیبانی از کاربران در فضای مجازی در هفته آتی تصویب خواهد شد و در تایید آن اظهار داشت که این طرح در بیش از ۴۰ کشور وجود دارد. وزیر ارتباطات اما در حاشیه مراسم اخیر درباره طرح صیانت اظهار داشت: «هیچکس در جمهوری اسلامی ایران به دنبال قطع اینترنت و مسدودسازی نیست و ما هم در وزارت ارتباطات به دنبال چنین موضوعی نیستیم.»

با این همه باید گفت زنگ خطر اینترنت در ایران به صدا درآمده است و این موضوعی است که مسئولان نمی توانند آنرا نادیده بگیرند. این در حالیست که بنظر می رسد حتی در صورت برنامه ریزی صحیح برای آینده و سرمایه گذاری درست، وضعیت کیفیت اینترنت در کوتاه مدت حتی بدتر هم خواهد شد و دلیل این مساله همان نیاز و استفاده مردم است که به وضوح و به سرعت درحال افزایش است.»

منبع: