نسخه الکترونیکی با چه چالش هایی روبه روست؟

عاشق وب: الکترونیکی شدن نسخه نویسی، یکی از تغییرات بزرگ و مهم در زمینه سلامت محسوب می شود، این اتفاق درکنار مزایایی مانند حذف کاغذ و دسترسی بیماران در هر نقطه از کشور فقط با کد ملی به خدمات بیمه، گاهی با چالش هایی همچون قطع لحظه ای سرورهای سازمان بیمه گر یا عدم دسترسی برخی مراکز پاراکلینیکی و داروخانه ها به نسخ تجویزشده توسط پزشک هم روبه رو است.

به گزارش عاشق وب به نقل از ایسنا، الزامات قانونی اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیکی در برنامه های پنجم و ششم توسعه مطرح و در ماده ۷۴ برنامه ششم توسعه درباره ی نسخه نویسی الکترونیک تاکید شد که وزارت بهداشت با هدف ارائه خدمات الکترونیکی سلامت مکلف است در مدت دو سال اول اجرای قانون برنامه نسبت به استقرار سامانه پرونده الکترونیکی سلامت ایرانیان و سامانه های اطلاعاتی مراکز سلامت با هماهنگی پایگاه ملی آمار ایران و سازمان ثبت احوال کشور با حفظ حریم خصوصی، منوط به اذن آنها، محرمانه بودن داده ها و با اولویت شروع برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، اقدام نماید. همین طور در طرح تحول سلامت نیز بر نسخه نویسی الکترونیکی، تاکید گردیده است.

بر این اساس سازمان بیمه سلامت نیز موظف بود در امتداد اهداف برنامه ششم توسعه، همین طور تکالیف قانونی مدرج در آن همچون بند ث ماده ۶۷ و بند چ ماده ۷۰ قانون، به همراه بند ج تبصره ۱۷ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ و سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در زمینه سلامت، مبادرت به اجرای برنامه نسخه نویسی الکترونیک پزشکان و حذف دفترچه های کاغذی کند؛ موضوعی که به شکل تدریجی از تیرماه سال ۱۴۰۰ شروع شد.

البته می توان اظهار داشت که مقدمات اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیکی بطور رسمی از اسفند ۱۳۹۷ کلید خورده بود؛ سازمان بیمه سلامت ایران نیز طرح نسخه نویسی الکترونیکی را آبان ۱۳۹۸ در ۲۳۵ شهر اجرا کرد که همزمانی با شیوع ویروس کرونا سبب تسریع روند این طرح شد و بر همین مبنا هم نسخه نویسی الکترونیک و الزام حذف نُسخ کاغذی، از شروع دی ماه ۱۴۰۰ در کشور اجرا شد.

اقدامی که اعلام گردید می تواند به یکپارچگی اطلاعات، جلوگیری از تجویز داروهای اشتباه، سقف گذاری ارائه خدمات، جلوگیری از همپوشانی های بیمه ای، صرفه جویی در مصرف کاغذ و… کمک کرده و در نهایت بازوی مهمی برای اجرای کامل پرونده پزشک خانواده در کشور باشد اما در عمل اجرای نسخه الکترونیک با چالش های مختلفی هم مواجه شد؛ چالش هایی از جنس مشکلات در زیرساخت های ارتباطی و پشتیبانی، عدم توجه برخی پزشکان به نسخه نویسی الکترونیک و… که حل آنها در دستور کار مسئولان نظام سلامت قرار داشت.

مزایای جانشینی نسخه الکترونیکی

حذف دفترچه های بیمه و الکترونیکی شدن نسخه نویسی و نسخه پیچی یکی از تغییر و تحول های بزرگی است که در چند سال اخیر در زمینه سلامت به وجود آمده است. این طرح مزایای متفاوتی به همراه داشته همچون صرفه جویی در هزینه های مربوط به کاغذ، دسترسی بیماران در هر نقطه از کشور فقط با کد ملی به خدمات بیمه و احتساب تمام خدمات و دارو با بیمه.

از طرفی این مساله در پیش گیری از برخی سوءاستفاده ها از بحث های پاراکلینیکی و دارویی نیز نقش مهمی داشته است. اما این طرح در کنار مزایای نامبرده مشکلات و چالش هایی هم به همراه دارد بطور مثال قطعی لحظه ای سرورهای سازمان های بیمه گر، عدم دسترسی برخی مراکز پاراکلینیکی و داروخانه ها به نسخ ثبت و تجویزشده توسط پزشک، کاربران و پزشکان را با چالش هایی مواجه می کند.

در کنار موارد گفته شده وضعیت زیرساخت های ارتباطی و پشتبیانی نیز دیگر چالش های طرح نسخه نویسی الکترونیکی عنوان شده و گفته شده کُندی و قطعی اینترنت موجب معطلی و نارضایتی بیماران در داخل داروخانه ها به ویژه در مناطق روستایی شده است. علی سالاری- معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی کشور- بتازگی درباره ی وجود برخی مشکلات در نسخه نویسی الکترونیک به علت اختلالاتی در اینترنت دربرخی مناطق کشور اظهار داشت: در این حوزه گزارشات پراکنده ای وجود دارد؛ البته سازمان نظام پزشکی بصورت مدون و مشخص گزارشی ندارد که برمبنای آن بتوان گفت چند درصد از پزشکان به علت اختلالات اینترنت در نسخه نویسی الکترونیک گرفتار مشکل شده اند.

با این حال گلایه هایی در اینباره از گوشه و کنار کشور به گوش می رسد که در بعضی موارد اشکالات در نسخه نویسی الکترونیک بیشتر شده و امکان خدمت رسانی بصورت نسخه الکترونیک وجود ندارد یا این که سرعت کاسته شده است.

سالاری می گوید پیشنهاد ما این است که در این مواقع سازمان های بیمه گر اعلام کنند که درصدی از پزشکان بصورت دستی پذیرش شوند؛ اگر به هر علتی اینترنت مبتلا به اختلال می شود، حداقل تمهیداتی در نظر گرفته شود که در ارائه خدمات سلامت اشکال ایجاد نشود و این مسائل باید پیش بینی شود.

اما بعد از ایجاد محدودیت های به وجود آمده برای برخی پلت فرم های خارجی طی چند ماه گذشته و کندی سرعت اینترنت در بعضی مقاطع، به نظر می آید این مشکل برای نسخه های الکترونیکی همچنان وجود داشت، به شکلی که مهدی رضایی- معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت- در ۶ آبان ماه امسال به این مسئله اشاره کرده و گفته در حال حاضر وضعیت نسبتا مناسبی داریم و قانون همچنان در حال اجرا می باشد و میانگین ۹۸ درصد نسخی که برای ما ارسال می شود به شکل الکترونیک است؛ البته در یک ماه اخیر به علت شرایط خاص کشور و مشکلات کندی اینترنت، افت ۲۰ درصدی در تعداد نسخ الکترونیک به وجود آمده است اما خدمات ما همچنان به شکل توام کاغذی و الکترونیک، ادامه دارد.

بر اساس پیش بینی ها وزارت بهداشت دستورالعملی نوشته است که هرگاه زیرساخت ها یا شبکه های ارتباطی مختل شود، برمبنای آن می توان با راه جایگزین، نسخه نویسی را دنبال کرد. در وضعیت اخیر هم اعلام گردید هر جایی که با قطعی شبکه یا اینترنت مواجه گشتند پذیرش نسخ کاغذی هم در دستور کار قرار بگیرد.

بر اساس گفته وی باتوجه به مشکلات اینترنتی اخیر سقف میزان نسخه نویسی کاغذی برداشته شده است و با دستورالعمل ارائه شده، در مدتی که شبکه ارتباطی قطع باشد به شکل کامل نسخه نویسی کاغذی برقرار خواهد بود برای اینکه خدمت به مردم نباید مختل شود.

جست و جو در فضای مجازی و مشاهده برخی سایت های خبری نشان میدهد برخی پزشکان در مناطق مختلف کشور همچنان از این مساله گلایه دارند و معتقدند گاهی با کندی و قطعی سامانه ها مواجه می شوند و باید تا بازگشت به حالت عادی صبر کنند و زیرساخت ها در مناطق محروم ضعیف است و حتی با وجود اینترنت ملی در مواقعی با مشکل روبه رو می شوند؛ البته این پزشکان براین باورند که تغییراتی انجام شده و در مقایسه با گذشته وضعیت بهتر شده اما مشکلات مربوط به کندی هنوز وجود دارد.

همانگونه که اشاره شد وضعیت در مناطق مختلف و روستاهای کشور در حوزه دسترسی به اینترنت بهتر شده چونکه وزارت ارتباطات از شروع دولت سیزهم تابحال عزم جدی در اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات داشته است به شکلی که روستاها و آبادی ها یکی بعد از دیگری به اینترنت دسترسی پیدا می کنند و دولت هم نگاه ویژه ای به این حوزه دارد بدین سبب می توان امیدوار بود که این چالش هم با اقدامات انجام شده در حوزه شبکه ملی اطلاعات و اتصال روستاها به این شبکه به زودی حل شود.

منبع: weblover.ir